به برادرت وعده ای نده که وفای به آن در توان تو نباشد 

امام صادق علیه السلام

کف‌بینی به شیوه‌ی اینترنتی

---

«عاقل تر از سنت هستی و همه  در امورشان با تو مشورت می کنند اما در امور احساسی باید بیشتر فکر کنی، یکی از دوستانت که خیلی هم به تو ابراز علاقه می کند با تو دشمنی دارد، اول اسمش با "س" شروع می شود، خیلی مراقب او باش، روزهای سه شنبه به مدت سه ماه روزهای بدی برای تو هستند و...»

---

لابد همه شما با خواندن چند خط اول نوشته متوجه این موضوع شده اید که دارید حرف های یک فالگیر یا رمال را می خوانید اما فکر نمی کنم هیچ کدام حدس زده باشید که این حرف ها از چه طریقی به دست مشتری رسیده است؛ شاید با شنیدن اصطلاح رمالی اینترنتی تعجب کنید!

فالگیری، کف بینی و به طور کلی کارهایی که زیر مجموعه رمالی قرار می گیرند عمری به بلندی عمر بشر دارند و همواره پا به پای انسان ها پیس آمده اند، خیلی ها فکر می کردند با صنعتی شدن جوامع و پیشرفت تکنولوژی، خرافاتی که گریبان بشر را گرفته است به دست فراموشی سپرده خواهد شد اما دریغ که این سوغاتی نادانی، خود را با تمام پیشرفت ها هماهنگ می کند، رمالی اینترنتی یکی از نشانه های همین هماهنگی است.

ظاهرا گرفتاری های زندگی پرمشغله امروز باعث شده است که عده ای از طریق ایمیل و برخی سایت ها اقدام به فالگیری و رمالی کنند تا کمترین هزینه و وقت از هر دو طرف گرفته شود و از طرفی پیگیری و گرفتن ردشان توسط قانون هم دشوارتر باشد.

حکایت یکی از انواع رمالی یا همان فالگیری اینترنتی به این صورت است که مشتری با زدن یک ایمیل به آدرس الکترونیکی فالگیر مدرن و محترم، خودش و معرفش را معرفی می کند و منتظر جواب می ماند؛ جناب فالگیر هم بعد از استعلام از معرف شماره حساب خودش را به همراه این جمله برای متقاضی می فرستد: نیت کن!

فکر می کنم اینکه ما صرفا به مردم به ویژه کسانی که تحصیل کرده اند بگوییم این حرف ها خرافات است چندان سود بخش نیست زیرا کسانی که از سطح سواد بالاتری برخوردارند این جملات را بارها شنیده اند به همین دلیل باید بیشتر نسبت به مضرات این کار هشدار بدهیم و سعی کنیم راه های جایگزین مثل تقویت معنویات و توکل به خدا و افزایش اعتماد به نفس را برایشان پر رنگ کنیم

سپس هزینه لازم که البته برای چنین کاری رقم پایینی هم نیست به حساب خانم یا آقای فلگیر واریز می شود، اینجاست که تمام علوم جهان انگشت به دهان می مانند که چگونه ممکن است کسی بدون یک بار دیدن فرد و تنها با استفاده از یک شناسه کاربری نه تنها درد و مشکل او را تشخیص دهد بلکه درمان هم تجویز و آینده راهم  برایش پیشگویی کند! اما با وجود تمام این تعجب ها باز هم هستند کسانی که به جمله های ارسالی از طرف فالگیر اینترنتی اعتماد می کنند، یعنی بشر مدرن هم ممکن است برای حل مشکلاتش و یا آگاهی از آینده ای که هیچ کس از آن آگاه نیست دست به دامن خرافات شود.

البته این تنها گونه رمالی اینترنتی محسوب نمی شود بلکه این روزها سایت های فالگیری هم قارچ گونه در همه جای فضای مجازی پراکنده اند تا جایی که در شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک هم صفحاتی ایجاد شده اند که با دریافت مشخصات شما حتی سال مرگ و چگونگی آن را هم پیش بینی می کنند.

اغلب در گفت و گو با کسانی که دست به چنین کاری می زنند و برای آگاهی از آینده خود و باز شدن گره از کارشان به رمال ها مراجعه می کنند، واژه سرگرمی شنیده می شود، خیلی ها می گویند تنها برای اینکه سرگرم شوند دست به چنین کاری می زنند، اما بسیاری از کارشناسان معتقدند هرقدر هم فرد خودش را بی اعتقاد به این اعمال خرافی نشان دهد باز هم شنیدن حرف های فالگیر روی ناخودآگاهش تاثیر می گذارد یعنی حتی اگر بخواهیم با دیدی تفننی به این مقوله بنگریم، شاهد یکسری تلقینات ذهنی هستیم که نمی توان از بعد علمی آن را انکار نمود.

دکتر محمدرضا معتمدی روانشناس و آسیب شناس اجتماعی به خبرنگار تبیان می گوید: دلایل مختلفی را می توان برای رجوع افراد به فالگیرها برشمرد که شامل کم سوادی و پایین بودن دانش اجتماعی می شود، اما در مورد فالگیری اینترنتی باید بگویم درست است که اغلب، افرادی  به این کار مبادرت می کنند که از سواد لازم برای استفاده از اینترنت برخوردار هستند و نمی توان به آنها انگ بی سوادی زد اما در اکثر مواقع از اعتماد به نفس پایین رنج می برند و فکر می کنند خودشان قادر به حل کردن مشکلاتشان نیستند. از طرفی برخی که ارتباط معنوی خوبی ندارند یعنی از نظر روحی ایمان قوی به قادر متعال ندارند اما در عین حال ماورءالطبیعه را قبول دارند فکر می کنند این راه مناسبی برای پی بردن به دلایل و راه حل های مشکلاتشان است.

اغلب، افرادی  به این کار مبادرت می کنند که از سواد لازم برای استفاده از اینترنت برخوردار هستند و نمی توان به آنها انگ بی سوادی زد اما در اکثر مواقع از اعتماد به نفس پایین رنج می برند و فکر می کنند خودشان قادر به حل کردن مشکلاتشان نیستند. از طرفی برخی که ارتباط معنوی خوبی ندارند یعنی از نظر روحی ایمان قوی به قادر متعال ندارند اما در عین حال ماورءالطبیعه را قبول دارند فکر می کنند این راه مناسبی برای پی بردن به دلایل و راه حل های مشکلاتشان است

دکتر معتمدی در پاسخ به اینکه درباره این مشکل چه راه حلی می توان ارائه داد می گوید: «قانون تا حدی می تواند به این معضل رسیدگی کند اما راهکار اصلی، استفاده از ابزار فرهنگی است. به نظر من مهمترین راهکارهای فرهنگی در مقابله با این معضل، آگاهی بخشی به مردم از طریق برنامه های صدا و سیما، بهره مندی از رسانه های مکتوب و نشریات کثیرالانتشار و استفاده از فضاهای آموزشی در مدارس و دانشگاه هاست.

فکر می کنم اینکه ما صرفا به مردم به ویژه کسانی که تحصیل کرده اند بگوییم این حرف ها خرافات است چندان سود بخش نیست زیرا کسانی که از سطح سواد بالاتری برخوردارند این جملات را بارها شنیده اند به همین دلیل باید بیشتر نسبت به مضرات این کار هشدار بدهیم و سعی کنیم راه های جایگزین مثل تقویت معنویات و توکل به خدا و افزایش اعتماد به نفس را برایشان پر رنگ کنیم.

به عقیده من، اعتقاد به فالگیری را نباید از منظر بیماری های روانی بنگریم بلکه این موضوع یک مسئله پیچیده فرهنگی است و باید فقط با ابزارهای فرهنگی به مقابله با آن بپردازیم، یعنی اگر به علمی شدن فکر و ذهن مردم کمک کنیم به خودی خود توانسته ایم با این معضل و معضلات مشابه آن مبارزه کنیم».

 اگر بخواهیم این موضوع را از منظر دینی هم مورد بررسی قرار دهیم می بینیم که اغلب مراجع تقلید این کار را مذموم و نادرست شمرده اند، آیت الله مکارم شیرازی، از مراجع تقلید درپاسخ به استفتایی در این باره اعلام کردند: «کسانی که به ادعای خود غیبگو بوده و رازهای پنهانی مردم را فاش می سازند از آیین اسلام دور می باشند. البته هم افراد غیبگو و هم کسانی که به آنها مراجعه می کنند گناهکار محسوب می شوند. هرگونه غیب گویی و خبر از آینده دادن در زمان غیبت معصوم حرام است».

به هر حال فالگیری اینترنتی می تواند زنگ خطری باشد برای کسانی که فکر می کنند دیگر دوره این کارها گذشته و جز عده ای خاص دیگر کسی به سراغ فالگیران و رمالان نمی رود در حالیکه صف اتومبیل های مدل بالای پارک شده جلوی درب خانه فالگیر پیر محله دارد به کسانی تبدیل می شود که روی صندلی های خود از درون خانه یا محل کار منتظر تجویز ویژه و پیش بینی آینده خود هستند، باید به این نکته هم توجه داشت که آسیب های این نوع رمالی به مراتب می تواند بیشتر از رمالی سنتی باشد زیرا جامعه هدف آن کسانی  که به اصطلاح تحصیل کرده و آگاه به نظر می رسند و روی اطرافیان خود تاثیر بیشتری دارند و هم این گونه فالگیری ها به سبب مجازی بودن بسیار سخت پیگیری می شوند و هم قدرت انتشار بیشتری دارند.

فاطمه رجبی